امکان سنجی بکارگیری رویکرد برنامه ریزی اجتماع ـ مبنا در ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی پژوهش موردی( محله ایران آباد شهر اردبیل)

اسکان غیررسمی یکی از مسائلی است که عدم توجه به آن در بلندمدت می تواند پیامدهای منفی زیادی برای مدیریت شهری ایجاد نماید. همچنین به کارگیری روش اشتباه برای برخورد با این پدیده نیز می تواند اثرات منفی زیادی به بار آورد. در کشور ایران غالباً روش های فیزیکی در برخورد با سکونتگاه های غیررسمی به کاررفته است؛ درحالی که امروزه در دنیا تبعات منفی به کارگیری روش های فیزیکی بر اغلب برنامه ریزان امور شهری آشکار گردیده و ضرورت به کارگیری مهندسی اجتماعی و روش های اجتماع ـ مبنا کاملاً احساس می شود. بنابراین امکان سنجی به کارگیری این روش ها در شهرها و سکونتگاه های غیررسمی آن ها احساس می شود. بر این اساس امکان سنجی به کارگیری رویکرد اجتماع ـ مبنا که به عنوان جدیدترین راه حل مسأله اسکان غیررسمی در دنیا می باشد، به منظور ساماندهی محله ایران آباد شهر اردبیل، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر که در قالب یک مطالعه موردی صورت می گیرد؛ یک تحقیق پیمایشی است و برای انجام آن از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. داده های مورد نیاز برای رسیدن به هدف نخست(میزان مطلوبیت رویکرد برنامه ریزی اجتماع ـ مبنا) از طریق پرسشنامه ای در قالب 11 معیار و 4 گزینه که به منظور وزن دهی به معیارهای تأثیرگذار بر انتخاب بهترین رویکرد برخورد با سکونتگاه غیررسمی ایران آباد در قالب روش فرآیند تحلیل شبکه ای(anp) طراحی شده و با استفاده از نظرات 40 نفر از اساتید و متخصصان آشنا با موضوع، بدست آمد و داده های مورد نیاز برای تحقق هدف دوم(تسهیل ساماندهی محله توسط رویکرد برنامه ریزی اجتماع ـ مبنا از طریق مشارکت اجتماع محلی) از طریق پرسشنامه ای ساکنین که در بین340 نفر از اهالی محله توزیع گردید، بدست آمد. تحلیل پرسشنامه(anp)در نرم افزار super decisions نشان داد که به نظر اساتید و کارشناسان، رویکرد برنامه ریزی اجتماع ـ مبنا از میان رویکردهای مختلف برخورد با سکونتگاه های غیررسمی بیش ترین مطلوبیت را در ساماندهی سکونتگاه غیررسمی ایران آباد دارا می باشد. همچنین تجزیه و تحلیل پرسشنامه ساکنین که با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گردید، نشان داد که مشارکت اجتماع محلی بیشتر به صورت غیرمستقیم بر ساماندهی محله اثر می گذارد و برنامه ریزی اجتماع ـ مبنا می تواند از طریق به کارگیری مشارکت اجتماع محلی ساماندهی محله را تسهیل نماید.در پایان پیشنهاداتی برای ساماندهی محله ارائه شده اند.